วิเคราะห์ศึก 3 ก๊ก เจ้าพ่อตลาดออนไลน์

 

ก้าวเข้ามาอย่างรวดเร็วในช่วงหลายปีนี้

เหมือนคลื่นใหญ่ยักษ์ที่แผ่ขยาย

สร้างผลกระทบในวงกว้าง

กับตลาดค้าปลีกออนไลน์ของไทย

.

เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่

ที่กวาดผู้ประกอบการมากมายให้กลืนหายไป

ในทางกลับกัน ได้แผ้วถางพื้นที่สร้างผู้เล่นหน้าใหม่

ที่เกิดขึ้นจำนวนมาก

หลายรายอาศัยความได้เปรียบ

เรื่องประสบการณ์และเงินทุนหนุนหลัง

ขยายอาณาจักรทางธุรกิจจนเติบโต

กลายเป็นเจ้าใหญ่ในตลาดค้าปลีกออนไลน์

อย่าง Lazada, Shopee และ 11Street

สามขาใหญ่ ที่กำลังเปิดศึกแย่งชิงความเป็นหนึ่ง

ในตลาดค้าปลีกออนไลน์ของประเทศไทย

.

ตลาดอีคอมเมิร์ซไทยในปี 2016

มีมูลค่า 2,560,103.36 ล้านบาท

มีแนวโน้มเติบโตประมาณ 10% ทุกปี

ส่วนหนึ่งมาจากการที่ไม่ว่า

ใครก็สามารถเป็นพ่อค้าแม่ค้าออนไลน์ได้ง่าย ๆ

แค่มีอุปกรณ์ที่เชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตได้

แต่การจะทำให้มียอดขายเพิ่มขึ้นนั้น

ต้องอาศัยแพลตฟอร์มหรือหน้าร้าน

ที่เข้าถึงผู้บริโภคจำนวนมากได้

ซึ่งหลัก ๆ ที่มีผู้ใช้บริการเยอะ

อันดับต้น ๆ ก็คือ Lazada, Shopee และ 11Street

ที่ต่างก็มีจุดเด่นจุดด้อยที่แตกต่างกันไป

แต่มีจุดมุ่งหมายเดียวกัน

คือ การแย่งชิงทั้งผู้ประกอบการออนไลน์และผู้บริโภค

ที่ต้องการซื้อสินค้าให้มาเข้ามาอยู่ในระบบของตัวเองให้มากที่สุด

1.ค่าย Lazada…เป็นเว็บอีคอมเมิร์ซ

ที่ก่อตั้งโดยบริษัท Rocket Internet

เน้นขายของในประเทศกลุ่มอาเซียน

เป็น Marketplace ให้ผู้ประกอบการออนไลน์

เข้ามาขายของได้

ซึ่งมีการโหมโปรโมชัน ส่วนลดราคาต่าง ๆ

ทำให้ราคาสินค้าหลายรายการต่ำกว่าตลาด

.

แต่จุดขายหนึ่งที่ทำให้ Lazada ได้รับความนิยม

คือระบบเก็บเงินปลายทาง

ที่เข้ากับความต้องการของผู้ใช้

ที่ยังไม่เชื่อมั่นระบบตัดเงินจากบัตรเครดิตก่อนได้สินค้า

โดย Lazada มีการระดมทุนหลายครั้ง

จนล่าสุดเมื่อเดือนมิถุนายนปีที่แล้ว

กลุ่ม Alibaba ได้เพิ่มการลงทุนใน Lazada

อีก 1,000 ล้านเหรียญสหรัฐ

จนมีสัดส่วนหุ้นเพิ่มขึ้นจาก 51% เป็น 83%

เรียกว่าเกือบจะเป็นเจ้าของ Lazada เลยก็ว่าได้

2. ค่าย Shopee…เป็นตลาดซื้อของออนไลน์

ที่ให้คนมาเปิดร้านขายสินค้าได้เอง

โดยจุดขายคือไม่คิดค่าคอมมิชชั่นจากผู้ขาย

ซึ่ง Shopee เป็นบริษัทย่อยของ Sea หรือ Garena

บริษัทยูนิคอร์นสตาร์ทอัพชื่อดังในอาเซียน

ที่เพิ่งระดมทุนในตลาดหุ้นนิวยอร์ก

ทำให้ไม่แปลกที่บางครั้งซื้อของใน Shopee

จะได้ไอเทมในเกมอย่าง RoV เป็นของแถม

โดย Sea มีกลุ่ม Tencent จากจีนถือหุ้นอยู่มากถึง 39.8%

.

3.ค่าย 11Street..เป็นเว็บอีคอมเมิร์ซเจ้าใหญ่รายล่าสุด

ที่เข้ามาเปิดตลาดในประเทศไทย

ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของบริษัท SK telecom

ผู้ให้บริการโทรคมนาคมจากเกาหลีใต้

โดยให้บริการ Marketplace

เน้นขายสินค้านำเข้าจากประเทศเกาหลีเป็นหลัก

.

ทั้ง 3 ค่ายนี้ ถามว่าค่ายไหนคนใช้เยอะกว่ากัน

ค่าย Lazada เฉลี่ยมีผู้ใช้งาน 78 ล้านครั้งต่อวัน

ค่าย Shopee เฉลี่ย 10 ล้านครั้งต่อวัน

ค่าย 11Street เฉลี่ย 10 ล้านครั้งต่อวัน

จะเห็นว่าค่าย Lazada

มีขนาดใหญ่กว่าอีกสองค่ายเกือบแปดเท่า!!!

.

การทำการตลาดของทั้งสามค่าย

เดินหมากเหมือนกัน ก็คือยอมขาดทุน(ในช่วงแรก)

เพื่อเฉือนเนื้อเค้กให้มากที่สุด

ทำให้ไม่แปลก ที่ยิ่งยอดขายเยอะยิ่งขาดทุนแยะ

เพราะปัจจัยหลักในการดึงดูดผู้ใช้งาน

คือโปรโมชันราคา ที่ต้องทำให้ต่ำกว่าห้างค้าปลีกทั่วไป

รวมไปถึงต่ำกว่าคู่แข่งอื่น ๆ จนยอมเข้าเนื้อตัวเอง

ซึ่งผลประกอบการที่ผ่านมาของทั้งสามก๊กมีดังนี้

.

ค่าย Lazada

ปี 2557 รายได้ 1,629,176,028 บาท ขาดทุน 863,136,671 บาท

ปี 2558 รายได้ 3,197,015,820 บาท ขาดทุน 1,958,537,919 บาท

ปี 2559 รายได้ 4,266,984,549 บาท ขาดทุน 2,115,452,087 บาท

.

ค่าย Shopee

ปี 2558 รายได้ 8,787 บาท ขาดทุน 211,117,173 บาท

ปี 2559 รายได้ 56,606 บาท ขาดทุน 528,606,947 บาท

.

ค่าย 11Street

ปี 2559 รายได้ 1,461,638 บาท ขาดทุน 184,982,612 บาท

นี่คือตัวเลขจริงๆ จากการดำเนินธุรกิจ

จึงไม่เห็นข่าวว่าทั้ง 3 ค่าย

จะแจกโบนัสให้กับพนักงาน

.

จากผลขาดทุนสะสมของแต่ละบริษัท

ทำให้หลายคนอาจคิดว่า

เป็นการแข่งกันเรื่องสายป่านทางเงินทุนอย่างเดียว

ว่าใครจะยืดได้นานกว่า

.

แต่จริง ๆ แล้วแต่ละค่าย

ต่างมีแผนที่แตกต่างกันออกไป

แม้เป้าหมายหลักของแต่ละรายจะเหมือนกัน

คือการหาจุดคุ้มทุน (Breakeven Point)

เพื่อพลิกบัญชีจากขาดทุนเป็นมีกำไร

แต่เป้าหมายรองแตกต่างกันออกไป

.

ค่าย Lazada หลังจากทำ Marketplace

กับ SMEs รายย่อยจนเกือบถึงจุดอิ่มตัว

อาจกำลังปรับใหญ่กลับมาขายสินค้าเอง

รวมถึงจับมือกับเจ้าของแบรนด์สินค้าต่าง ๆ โดยตรง

อย่างเช่น ซัมซุง ยูนิลีเวอร์ Xiaomi 3M

เพื่อได้มาร์จิ้นที่ถูกขึ้น

และอาจจะทำ Affiliate Program

หรือทำตัวเป็น Search Engine

สำหรับการค้นหาของซื้อของขายโดยเฉพาะ

เหมือนอย่างที่บริษัทรุ่นพี่อย่าง Taobao.com

ที่ทำประสบความสำเร็จมาแล้ว

.

ค่าย Shopee ค่ายนี้ใช้เงินของ Sea บริษัทของ Garena

เจ้าตลาดเกมออนไลน์ในภูมิภาคนี้

ที่มีเกมดังอย่าง Leage of Legends, FIFA Online, RoV

ซึ่งเกมเหล่านี้สร้างรายได้มหาศาลเลี้ยงทั้งกลุ่ม

ในระยะสั้น Shopee จึงเดินเกมขาดทุน

ได้โดยไม่เดือดร้อนทางการเงิน

โดยเฉพาะการไม่คิดค่าคอมมิชชันจากผู้ขาย

ที่ดึงดูดผู้ประกอบการออนไลน์จำนวนมากเข้ามาอยู่ในระบบ

แต่สิ่งที่ต้องเร่งทำคือสร้าง Brand Royalty

ให้ผู้ใช้กลับมาซื้อซ้ำให้ได้

ซึ่งถ้าแนวโน้มที่ว่านี้ยังไม่เกิดขึ้น

มีความเป็นไปได้ที่ SEA อาจใช้มาตรการ

รัดเข็มขัด Shopee เพื่อลดความใช้จ่ายให้น้อยลงเรื่อย ๆ

.

ค่าย 11Street น้องใหม่จากเกาหลี

มีแผนระยะสั้นที่ดูเข้าใจง่ายสุด

คือปั้นแบรนด์ให่ดังและเกิด

แล้วหาผู้ลงทุนรายใหญ่มาซื้อให้ได้

โดยค่ายเล็กอย่าง 11Street

แม้จะมีบริษัทคมนาคมใหญ่จากเกาหลีหนุนหลัง

แต่สายป่านก็ไม่ได้ยาวมากอย่างสองเจ้าแรก

จึงอาจต้องหาผู้ลงทุนรายใหญ่ให้ได้ภายใน 3-4 ปี นี้

ไม่อย่างนั้นมีโอกาสที่จะเป็นค่ายแรก

ที่ล้มหายในสงครามครั้งนี้

เหมือนกรณีค่าย Ensogo ที่ล่มสลายไปแล้ว

.

สิ่งที่มีผลให้บริษัททั้งสาม

ถึงจุดคุ้มทุนเร็วขึ้นนั้น

อาจจะเป็นการปรับเปลี่ยนรูปแบบ

การให้บริการของธนาคารในอนาคต

ที่อาจจะเอื้อประโยชน์ให้กับผู้ซื้อขายออนไลน์มากขึ้น

รวมถึงการเกิดเทคโนโลยี FinTech ใหม่ ๆ

ที่เพิ่มความเชื่อมั่นให้กับผู้บริโภค

ในการทำธุรกรรมทางการเงินออนไลน์

ซึ่งจะเป็นตัวเร่งให้ผลลัพธ์ของเกมนี้เร็วขึ้นอีกหลายเท่าตัว

.

กลุ่ม Alibaba พยายามเข้ามาทำธุรกิจอีคอมเมิร์ซ

ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

ผ่านการเข้าซื้อหุ้น Lazada

แต่เส้นทางการครอบครองตลาดเอเซียน

ไม่ได้โรยด้วยกลีบกุหลาบ

เค้กก้อนนี้มีกลุ่มทุนอื่นหมายตาไว้เช่นกัน

ซึ่งก็ไม่ใช่ใครที่ไหน

กลุ่มที่สนใจคือ Tencent จากจีน ของ โพนี่ หม่า

ซึ่งใช้ Sea เป็นตัวแทน

รวมไปการเข้ามาของ JD

บริษัทอีคอมเมิร์ซอันดับสองของจีน

ที่จับมือกับเครือเซ็นทรัลในการตีตลาดค้าปลีกออนไลน์ไทย

แน่นอนว่า JD ก็เป็นอีกหนึ่ง

ในพันธมิตรของ Tencent ที่ถือหุ้นอยู่ถึง 21.25%

และในเรื่องศึกระบบการชำระเงินออนไลน์

ค่าย Lazada dHมี Alipay หนุนหลัง

.

ส่วน Shopee ก็ไม่น้อยหน้า

ระบบการชำระเงิน มี Airpay

เป็นระบบการชำระเงินออนไลน์สนับสนุน

ที่สำคัญ AirPay ยังออกนวัตกรรมทางการเงิน

เอาใจคนไทยที่นิยมการมีเครดิต

อย่าง สินเชื่อ Turbo Cash

ที่ให้ผู้ประกอบการที่ผู้บัญชีไว้กับ AirPay เคาน์เตอร์,

AirPay Wallet และ ร้านค้า Shopee

สามารถกู้ในอัตราดอกเบี้ยที่ต่ำ

และไม่ต้องมีหลักทรัพย์ หรือบุคคลค้ำประกันอีกด้วย

.

ถามว่า แล้วในสมรภูมินี้

มีค่ายไทย อยู่ในสนามรบนี้มั๊ย

หลายคนอาจนึกถึง Tarad.com

แต่จริงๆ แล้วอาจไม่ใช่

ในไทยยังมีม้ามืดอย่าง Lnwshop

เว็บซื้อขายออนไลน์ของไทย

ที่มีจุดแข็งในการพัฒนาระบบหลังบ้านของตัวเอง

หรือจะเป็นน้องใหม่ที่ยังไม่เกิดขึ้นก็ได้

เพราะเทคโนโลยีสมัยนี้

เอื้อให้เกิด Startup รายใหม่ ๆ อยู่ตลอดเวลา

จนบางทีไป Disrupt ธุรกิจเดิม ๆ

ให้หายไปได้อย่างรวดเร็วจนน่าตกใจ

.

แล้วหลังสงครามยุติ

ผู้ซื้อคนไทยจะได้ประโยชน์จริงหรือ?

ช่วงแรกนักช้อปชาวไทยอาจจะได้ประโยชน์

จากสินค้าราคาถูกที่เกิดจากการทุ่มตลาด

แต่ระยะยาวเมื่อผู้ประกอบการออนไลน์รายย่อย

ในประเทศที่สายป่านไม่ยาวพอ

ได้ปิดตัวหายไปจนไม่เหลือคู่แข่ง

ส่งผลกระทบในวงกว้างไปถึงภาคธุรกิจอื่น ๆ ในประเทศ

อย่างเช่นผู้ผลิตสินค้า ผู้ประกอบการ SMEs ต่าง ๆ

ที่มีความเป็นไปได้ที่จะถูกบีบจากเจ้าใหญ่

ที่เป็นผู้คุมช่องทางการจัดจำหน่ายทั้งหมดไว้

จนสามารถผูกขาดสินค้า กำหนดราคาได้ตามใจชอบ

ซึ่งอาจจะเกิดขึ้นได้เพราะประเทศไทย

เพราะยังไม่มีกฎหมายมาปกป้องการกระทำในลักษณะนี้

ถ้าปล่อยให้เจ้าใหญ่รายเดียว

ควบคุมตลาดอีคอมเมิร์ซทั้งหมดของประเทศไว้ได้

ประชาชนมีสิทธิ์ที่จะได้ความเดือดร้อน

จากยักษ์ใหญ่จากบริษัทข้ามชาติ

ที่กลายมาเป็นทรราชกอบโกยกำไรคืน

จากผู้บริโภคให้ได้มากที่สุด

หลังจากยอมขาดทุนสะสมเป็นเวลานานก็เป็นได้

เฮ่ย! มันเป็นแบบนี้ได้ไงฟ่ะ

.

ChatTalks…คุยธุรกิจ คิดให้เป็น http://www.facebook.com/chatchaitalk http://www.chattalks.biz Tel.092-387-1241 , Line ID : ChatTalks Email : kittisak1241@yahoo.com